Quan Lớn Đệ Nhất – Vị thần tối cao cai quản Thượng Thiên

rong hệ thống Ngũ Vị Tôn Quan, Quan Lớn Đệ Nhất Thượng Thiên, hay còn gọi là Đệ Nhất Tôn Ông, là vị thần tối cao cai quản cõi Thượng Thiên, nắm giữ quyền lực tối cao và là người phán xét công tội của chúng sinh. Được sắc phong là Thượng Thiên Nhất Phẩm Công Hầu, ngài không chỉ là đại diện của Thiên đình mà còn là cầu nối giữa cõi trời và cõi trần, lắng nghe và đáp ứng những nguyện cầu của nhân gian.

Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về vị thần linh thiêng này, từ nguồn gốc, thần tích, đến những nghi lễ và văn chầu đặc trưng.

Anh linh lục trí thần thông
Quyền cai tam giới uy phong phép màu
Thượng thiên xe giá lên chầu
Khâm thừa sắc chỉ công hầu ra uy

Danh hiệu:

• Quan Lớn Đệ Nhất Thượng Thiên
• Đệ Nhất Tôn Ông

Sắc phong: Thượng Thiên Nhất Phẩm Công Hầu

Phủ/ nơi cai quản: Thiên Phủ

Ngày khánh tiệc:

• 10/1 Âm Lịch: Khánh tiệc đản nhật giáng sinh
• 24/8 Âm Lịch: Khánh tiệc đản nhật

Trang phục: Màu sắc – Đỏ

Đền thờ:

• Đền chính thờ Quan Lớn Đệ Nhất (Thái Bình)
• Đền tĩnh Quan Lớn Đệ Nhất (Thái Bình)

Thần tích Quan Lớn Đệ Nhất

Quan Lớn Đệ Nhất Thượng Thiên, hay Đệ Nhất Tôn Ông, là vị thần tối cao trong hệ thống Ngũ Vị Tôn Quan, cai quản cõi Thượng Thiên. Được sắc phong là Thượng Thiên Nhất Phẩm Công Hầu, ngài nắm giữ quyền lực tối cao, quản cai tam giới và là người phán xét công tội của chúng sinh.

Trong tín ngưỡng dân gian, Quan Lớn Đệ Nhất Thượng Thiên còn được biết đến với danh xưng Đức Thánh Cả, là vị thần gần gũi và được người dân tôn kính. Ngài không chỉ là đại diện của Thiên đình mà còn là cầu nối giữa cõi trời và cõi trần, lắng nghe và đáp ứng những nguyện cầu của nhân gian.

Theo truyền thuyết dân gian, Quan Lớn Đệ Nhất Thượng Thiên không chỉ là một vị thần quyền uy trên Thiên đình mà còn có mối liên hệ mật thiết với lịch sử và nhân gian. Ngài được sinh ra bởi Thái hậu vào ngày mùng mười tháng giêng năm Bính Dần, sau đó giáng trần giúp đỡ nhân dân và các đời vua Hùng.

Đặc biệt, trong thời Hùng Vương thứ 6, Quan Lớn Đệ Nhất Thượng Thiên đã hóa thân thành Đức Thánh Cả, trở thành phó tướng đắc lực của Thánh Gióng trong cuộc chiến chống giặc Ân xâm lược. Sau này, ngài tiếp tục giáng trần, trở thành tướng tài của Vua Cha Bát Hải, góp phần bảo vệ đất nước và mang lại bình yên cho nhân dân.

Vào thời Vua Hùng thứ 18, ngài giảng hạ làm Quan Lớn Thượng để giúp Vĩnh Công – Vua Cha Bát Hải Động Đình đánh giặc ngoại xâm. Theo như thần tích Đền Đồng Bằng thì: khi có giặc ngoại xâm, Hùng Duệ Vương đã sai sứ giả về Hoa Đào Trang để truyền chi du triệu kỳ nhân dẹp giặc. Lúc đó có một Hoàng Xà hiện ra rồi bỗng hoa thành một chàng trai lực lưỡng, tuấn tú hơn người chính là Phạm Vĩnh, hay còn gọi là Vĩnh Công, tức Vua Cha Bát Hải Động Đình. Ngài nhận chỉ dụ, nhờ sử giả bảo với Vua Hùng là sẽ tuyển 10 tướng, chiêu mộ binh sĩ trong 10 ngày, rồi xuất quân đánh giặc trên cả 8 cửa biển nước Nam, hứa sau 3 ngày là giặc tan. Tương truyền ngay ngày tuyển mộ đầu tiên, Vĩnh Công đã chọn được 3 tướng là Quan Lớn Đệ Nhất, Quan Đệ Tam và Quan đệ Tứ, và sau 10 ngày thì chọn đủ được 10 tướng. Trên hai mũi tấn công chủ yếu bằng đường thuỷ của giặc phương Bắc là cửa sông Cải và cửa sông Bạch Đằng. Vĩnh Công đã cùng Quan Lớn Đệ Nhất chặn giặc ở cửa sông Cải, Quan lớn đệ Tam cùng Quân sự Nuồi và quan đệ Ngũ chặn giặc tại cửa sông Bạch Đằng, Quan Điều Thất phụ trách ứng chiến và phối hợp tác chiến cùng các cảnh quân chặn giặc đường bộ của Sơn Thánh, các vị Quan lớn khác đều được phân công đánh giặc trên 6 cửa biển khác của Nước Nam. Đúng hẹn 3 ngày, Vĩnh Công cùng tướng sĩ đánh tan giặc dữ trên cả 8 cửa biển, đất nước trở lại thanh bình.

Bên cạnh những truyền thuyết về nguồn gốc thần thánh và công trạng hiển hách, Quan Lớn Đệ Nhất Thượng Thiên còn được cho là đã trải qua nhiều kiếp luân hồi trên trần gian. Theo một số tài liệu, ngài từng sống ở Vân Đình và thác ở sông Đáy, sau đó tái sinh ở Nam Ninh rồi lại thác ở Thái Bình. Cuối cùng, ngài lại giáng trần ở Nam Ninh và kết thúc cuộc đời tại đây. Tên húy của ngài được cho là Nguyễn Hồng Liệt.

Những câu chuyện về kiếp luân hồi của Quan Lớn Đệ Nhất Thượng Thiên càng làm tăng thêm sự gần gũi và thân thuộc của ngài đối với người dân. Dù ở bất kỳ hình hài nào, ngài vẫn luôn là vị thần bảo hộ, che chở và mang lại bình an cho chúng sinh.

Khánh tiệc đản nhật giáng sinh của ngài vào ngày 10-1 âm lịch, còn khánh tiệc đản nhật của Ngài vào ngày 24-8 âm lịch.

#mattong #mattongngocthienan #ngocthienan #Tuphungocthiea